Қазақстанда туризмді ілгерілетуге бөлінген бюджет қаражатын пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудитінің қорытындылары шығарылды, онда жалпы сомасы 1,5 млрд теңгеге анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктер атап өтілді.
Мәселен, мемлекеттік аудит қорытындысына сәйкес 919,4 млн теңге сомасына активтердің тиімсіз пайдаланылуы байқалады.
Бұл жағдайда активтерге, мәселен, соңғы 4 жылда уәкілетті органның тапсырысы бойынша Қазақ Туризм АҚ әзірлеген цифрлық жүйелер мен бейнематериалдар кіреді, ал тиімсіз пайдалану - олардың министрліктің балансында уақтылы көрсетілмеу фактісі болып табылды.
Осылайша, цифрлық жүйелер ұлттық компанияда тізімге енгізілді, осыған байланысты аудиторлардың ұсынысы бойынша цифрлық жобаларды Министрліктің балансына беру басталды. Бейнематериалдар да туризм министрлігінің теңгеріміне қабылданады.
Роуд-шоу жағдайында тиімсіздік туралы қорытындыға аудиторлар b2b кездесулеріне қатысқан туроператорлардың келісімдердің орнына шетелдік серіктестермен меморандумдар беруіне байланысты болды. Сонымен қатар, туроператорлармен танысудан бастап серіктестік туралы шарттарға қол қоюға дейінгі жол ұзақ уақыт алуы мүмкін. Осыған қарамастан, B2B іс-шаралар туроператорлар үшін тиімді құралдардың бірі болып қала береді. Сондықтан 1-2 жыл динамикасында өткізілген іс-шараларды іске асырудың жүйелі пост-мониторингін ұйымдастыру мәселесі пысықталатын болады.
Қытайдың әлеуметтік желілерінде ілгерілету Weibo және Wechat аккаунттары ара-сыра (2020-2021 жылдары) жүргізілуіне байланысты тиімсіз деп саналды. Дегенмен бұл бюджеттік жоспарлау мен сатып алу рәсімдерінің ерекшеліктеріне тікелей байланысты. Жобаларды үздіксіз жүргізу үшін тұрақты қаржыландыру қажет. Дегенмен, ғаламторда жарияланған басылымдар әрқашан қол жетімді және елді ілгерілету үшін пассивті түрде жұмыс істейді.
Бюджет қаражатын 546,9 млн теңге сомаға тиімсіз жоспарлау бөлігінде.
Тиімсіз жоспарлау турпотенциалды цифрландыру және талдау бойынша, бірақ ол 2023 жылға арналған іс-шаралардан тұрады.
Соманың жартысынан көбі цифрлық жобаларды дұрыс есепке алу мәселесіне жатады. Аудиторлардың қорытындысы бойынша Министрлік Ақпараттық жүйелерді техникалық сүйемелдеуге бюджет қаражатын көздемеуі тиіс еді, өйткені олар ведомствоның теңгерімінде болмады. Дегенмен жүйелерді сүйемелдеу тұрақты түрде жүргізілуде, оның қатарында, шетелдік туристерді сағат сайын тіркейтін eQonaq бар.
Бұдан басқа, осы тармақ «ҚР туристік қызмет туралы» заңымен бекітілген Kazakh Tourism жүргізетін туристік әлеуетті талдауға арналған шығыстарды қамтиды. Талдау жүргізу мемлекеттік бағдарламалар мен басқа да стратегиялық құжаттардың іске асырылуына мониторинг жүргізу қажеттілігіне байланысты.
Қызметтердің құнын жалпы сомасы 76,7 млн теңгеге асыра бағалауға қатысты.
Аудиторлардың пікірі бойынша бұл көрсетілген қызметтердің жоспарланған және нақты кезеңіндегі айырмашылықты білдіреді.
Мысалы, Ақпараттық жүйелерді техникалық қолдау 2022 жылы 6 айға есептелген, алайда бюджеттік және сатып алу рәсімдерінің ұзақтығына байланысты Министрлік пен ұлттық компания арасында 4 айға шарт жасалды. Бұл ретте, жүйелер жыл басынан бері ұлттық компания қызметкерлерінің күшімен жұмыс істеп, техникалық қолдау жасалды.
11,3 млн теңге сомасына жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету бойынша орындалмаған міндеттемелер
Бұл тармақта айтылған міндеттемелер толық орындалған, бірақ орындау барысы келіспеушілік тудырды. Мысалы, белгілі бір шарттар бойынша полиграфиялық өнім ұлттық компанияның өз қорынан қамтамасыз етілді, ал бейнефильмдер өндірісінде түсіріліммен қатар мұрағаттық кадрлар пайдаланылды. Бұл техникалық тапсырма шарттарымен тыйым салынбаған.
4,3 млн теңге мөлшерінде негізсіз жалақы төлемдері
Бұл сома қызметкерге қажетті қаражат есептелген жоспарланған іссапарлардың жойылуына байланысты қалыптасты. Бұл ретте қызметкер іс жүзінде авиабилеттерді сатып алу, визаларды ресімдеу және т.б. бойынша шығыстарға ұшырағанына қарамастан, барлық сома аудиторлардың талабы бойынша қалпына келтірілді.
Мемлекеттік аудиттің мәлімделген бұзушылықтары рәсімдік сипатқа ие және оның ішінде цифрландыру активтерінің, бейнематериалдардың және т.б. балансына уақтылы берілмеуімен байланысты.
Бұл ретте, мемлекеттік аудит барысында қылмыстық сипаттағы бұзушылықтар немесе бөлінген қаражаттың жетіспеушілігі анықталмағанын атап өтеміз. Сондай - ақ, қаражатты өтеу жөніндегі барлық нұсқамаларды ұлттық компания аудит барысында 100% көлемде орындағанын атап өтеміз.
